Radicalisering bestrijden: investeren in vertrouwen
Het opbouwen van een vertrouwensband tussen jongeren en sociaal werkers speelt een belangrijke rol in de preventie van radicalisering en gewelddadig extremisme. Dat blijkt uit onderzoek van Håvard Haugstvedt, promovendus aan de Universiteit van Stavanger, Noorwegen.
Sociaal werkers vormen een belangrijke schakel in het bestrijden van radicalisering en gewelddadig extremisme in tal van Europese landen, blijkt uit verschillende studies. Toch is er weinig bekend over hoe zij omgaan met radicalisering. Wel zijn er geluiden dat sociaal werkers zich soms onzeker voelen op dit gebied. Hoe te handelen wanneer er zorgen zijn over bepaalde personen, bijvoorbeeld. En op welke potentiële risicofactoren te letten.
Haugstvedt onderzoekt daarom de methoden en de visie van de sociaal werkers. Hoe denken zij over hun werk in het licht van preventie van radicalisering en extremisme? Voor zijn onderzoek hield hij 17 diepte-interviews en twee focusgroepinterviews met sociaal werkers in Noorwegen.
Sociaal probleem
Uit Haugstvedts onderzoek blijkt dat sociaal werkers radicalisering vooral zien als een sociaal probleem. Of zoals een geïnterviewde zegt: ‘Het is onze taak om een manier te vinden om mensen weer in de samenleving te krijgen. En dat is vrijwel hetzelfde als wat we altijd doen: uitsluiting voorkomen, een gevoel van verbondenheid creëren.’ Als je (beginnende) radicalisering en extremisme benadert als een sociaal probleem, is het opbouwen van een vertrouwensband essentieel.
Winnen van vertrouwen
Vertrouwen winnen vereist dat sociaal werkers verschillende strategieën toepassen. Tijd investeren, zelfs buiten de kantooruren, wordt door hen als een voorwaarde gezien. Net als focussen op het perspectief van de ander. Duidelijk zijn over hun eigen rol en agenda is hierbij noodzakelijk, stellen enkele geïnterviewden. Door zelf daarnaast persoonlijke informatie te delen, kan een opening ontstaan om over gevoeligere kwesties te praten. Denk aan normen en waarden, ideologie en steun voor gewelddadige organisaties. Een van geïnterviewden benadrukt: ‘Het gaat erom jongeren te leren kennen zoals zij zichzelf zien en te begrijpen wat ze nodig hebben.
Communicatiestrategieën
Om de weerstand te verminderen maken sociaal werkers gebruik van specifieke communicatiestrategieën, zoals socratische gespreksvoering en motiverende interviews. ‘Rekening houden met het perspectief van de jongere in combinatie met vertrouwelijkheid en niet-veroordelende reacties, kan leiden tot besluitvorming die sterk wordt beïnvloed door de ander (sociaal werker, red)’, schrijft Haugstvedt.