Maak een verdere inschatting van de situatie en risico’s

Bespreek ze met uw directe collega’s. Of met iemand binnen uw organisatie die meer weet over zorgvragen en in het bijzonder radicalisering. Soms is dat een aandachtsfunctionaris. Als dit niet kan of lukt, kunt u ook terecht bij het Platform Jeugd preventie van Extremisme en Polarisatie of het Landelijk Steunpunt Extremisme.

Samen met anderen maakt u een inschatting van de situatie. Bestaat er bij de jongere(n) in kwestie echt sympathie voor de propaganda, en waarom? Heeft het te maken met een rechtvaardigheidsgevoel, of is hij of zij vooral geïnteresseerd in sensatie? Zijn er ook andere gebeurtenissen die mogelijk werken als triggerfactor in het radicaliseringsproces? Is deze jongere (daardoor) extra kwetsbaar? Hoe groot is de kans op ontsporing of ander zorgelijk gedrag? Klik hier voor extra tips, tools en trainingen die u helpen bij de inschatting van de situatie en risico's.

Verdere aandachtspunten

• Voelt de jongere zich aangetrokken tot een extreme ideologie?
• Wijst hij of zij de maatschappij af?
• En/of is hij of zij op zoek naar gelijkgestemden of een groep om zich bij aan te sluiten?
• Voelt de jongere zich achtergesteld?
• Voelt hij of zij zich onderdeel van de maatschappij?
• En hoe denkt de jongere over het overtreden van regels en gebruik van geweld?
• Voelt de jongere zich superieur ten opzichte van anderen?
• Welke personen in het sociale netwerk vormen een risicofactor, of juist een beschermende factor?
• Neem de mogelijke drijfveren van de jongere hierin mee. Zoekt hij of zij erg naar identiteit, betekenis, rechtvaardigheid en/of sensatie?
• Wees ook attent op signalen die een vermoeden van radicalisering juist weerspreken.  

Een vervolggesprek met de jongere kan ook helpen, net als een gesprek met zijn of haar ouders of anderen in de directe persoonlijke omgeving van de jongere. Benoem in deze gesprekken niet het onderwerp radicalisering. Informeer de jongere over wie u in zijn of haar omgeving benadert. Bij jongeren vanaf zestien jaar geldt als hoofdregel dat de jongere toestemming moet geven om met de ouders over hem of haar te spreken.

Zie ook de brochure voor algemene informatie die helpt bij de inschatting van de situatie. 

Wat kunt u nog meer doen?

• Zorg ervoor dat er een deskundig aanspreekpunt binnen uw organisatie is aangewezen en opgeleid bij wie u terechtkunt met zorgvragen over radicalisering. Bij medewerkers moet bekend zijn wie dit is en hoe zij hem of haar kunnen bereiken. Belangrijk is het verder dat iedereen op de hoogte is van wat er met informatie gebeurt die intern wordt besproken. Hoe u dit vastlegt in een dossier leest u in de Werkwijze informatie delen bij mogelijke radicalisering.
• Tijdens de inschatting van de situatie blijft u daar waar dat kan in contact met de jongere. Op die manier houdt u zicht op zijn of haar situatie en (achterliggende) hulpvragen. Zorg ervoor dat u bereikbaar bent voor de jongere en schep hierover eerlijke verwachtingen.
• Over het voeren van een (vervolg)gesprek met de jongere leest u meer in het informatieblad Radicalisering: het individuele gesprek aangaan en de digitale module Omgaan met extreem gedrag en polarisatie van Stichting School en Veiligheid. De informatie is bedoeld voor docenten, maar ook geschikt voor u. Met de training Omgaan met Extreme Idealen kunt u zich voorbereiden op deze gesprekken. Concrete tips over hoe een gesprek te voeren  staan op de website van Platform JEP. Vraag ook een uitgebreide handleiding op.
• Ouders of andere familieleden met hulpvragen over hun zoon, dochter, broer of zus die mogelijk radicaliseert, kunt u ook verwijzen naar het Landelijk Steunpunt Extremisme of de Hulplijn Radicalisering van het Samenwerkingsverband van Marokkaanse Nederlanders (SMN).

Inschatting van de situaties en risico's met externe professionals of vrijwilligers

Is het beeld onvoldoende duidelijk, of is er een multidisciplinaire aanpak nodig? Neem dan contact op met externe professionals of vrijwilligers. Zij hebben mogelijk meer of andere informatie over de jongere.

Let wel op wetgeving, lokale protocollen en afspraken over informatiedeling en privacy. De toestemming van de jongere en/of ouders is nodig om zorgen te delen, behalve als er een zware grond is om dat niet te (hoeven) doen. Afhankelijk van de situatie kunt u er ook voor kiezen informatie te delen zonder persoonsgegevens.

Maakt u zich zorgen over mogelijke radicalisering? Vraag advies bij de gemeente. Of neem contact op met Platform Jeugd preventie Extremisme en Polarisatie (JEP) , via e en contactformulier  of telefonisch: 070 333 4558. U hoeft daarbij niet de naam van de jongere te noemen.

Wat kunt u nog meer doen?

• Voor extern overleg gelden andere regels. Zorg als organisatie voor een helder protocol voor het delen van informatie met externe professionals. Hiervoor is ook de Verwijsindex in het leven geroepen. Deze zijn regionaal georganiseerd. Op de website van Multisignaal vindt u er meer informatie over. U kunt ook bij uw gemeente terecht.
• Gebruik de Werkwijze informatie delen bij mogelijke radicalisering, ontwikkeld door Platform JEP.  
• Of bekijk de e-tool privacy  voor algemene grenzen en mogelijkheden bij informatiedeling.
• Belangrijk is het dat u op de hoogte bent van wat er met de informatie gebeurt die u met externen bespreekt.
• Bij de informatie-uitwisseling met externe professionals is de opbouw van een vertrouwensband belangrijk. Probeer deze te versterken, ook als er nog geen directe aanleiding is. Vanuit dat vertrouwen kunt u informatie met elkaar te delen.