Podcastreeks over Veerkracht: Radicalisering? Zet eerst in op preventie
Hoe ga je om met een jongere die mogelijk radicaliseert en extremistische ideeën heeft? Radicaliseringsambtenaar Alexander van Leuven keek naar hoe je jongeren kunt helpen die mogelijk dreigen af te glijden. Zijn aanpak, die een plek in het Mechelse beleid kreeg, rolde hij uit in een tijd waarin veel Belgische jongeren vertrokken naar IS in het door oorlog geteisterde Syrië. De verwachte uittocht uit Mechelen bleef uit. Een gesprek over hoe je kunt investeren in een stad en jongeren weerbaarder maakt. Deze podcast is de vijfde in de reeks van zes, alle gebaseerd op casussen uit het boek 'Speelruimte voor identiteit. Samenwerken aan veerkrachtige identiteitsvorming met jongeren’ (Amsterdam University Press) door Stijn Sieckelinck en Femke Kaulingfreks.
Toen Alexander van Leuven tien jaar geleden de brugfunctie in de stad Mechelen kreeg, ontdekte hij al snel dat de focus op radicalisering te beperkt was. Waarom niet kijken naar de frustraties die onder jongeren spelen? Zijn benadering stond in het begin haaks op het gangbare idee om door repressie het vertrek van Syriëgangers te voorkomen. Die ruimte kreeg hij, dankzij de steun van de burgemeester. De gemeente startte het programma ‘Positieve Identiteit en Maatschappijvorming’. Jongeren die weinig vertrouwen meer hadden in de maatschappij, werden door coaches opgevangen om hen weer een plek in de samenleving te geven. Want als dolende jongeren niet gehoord worden, zoeken ze op straat naar mensen die wel naar ze luisteren, met alle risico’s van dien. Als het niet de ronselaars van IS zijn, dan zijn het wel mensen met connecties in de drugshandel of andere zwendel, vertelt Van Leuven.
Preventieve visie in beleid
De preventieve visie werd in het beleid van Mechelen opgenomen. Het accent kwam te liggen op sociale vervreemding in plaats van op radicalisering, op betrekken in plaats van op repressie. Er kwamen coaches die jongeren helpen die door de mazen van het sociale vangnet dreigen te glippen. Zij ondersteunen ook ouders, scholen en jeugdwerkers om een jongen of meisje weer een plek in de maatschappij te geven.
Duidelijkheid
In het beleid en in de uitvoering is transparantie belangrijk. Zo moet voor iedereen duidelijk zijn dat een radicaliseringsambtenaar niet meteen naar de politie stapt bij elk verontrust telefoontje. Hij filtert de berichten, waardoor jeugdwerkers in vertrouwen met hem kunnen overleggen en jongeren rustig hun verhaal kunnen doen. Zijn er wél serieuze signalen van extremisme? Dan buigen vier ‘informatie-officers’ zich over de melding en besluiten wat de volgende stap zal zijn.
Ruimte om te investeren in jeugd
De ruimte die hij heeft gekregen om zijn aanpak neer te zetten, geeft hij ook de zeven coaches die inmiddels zijn aangesloten. Rapporten maken? Met beleid bezig zijn? Dat neemt hij van hen over, zodat ze al hun tijd kunnen investeren in jongeren die het nodig hebben. Inmiddels is hij bezig om deze brede preventiedienst, verankerd in het beleid van Mechelen, uit te breiden en te exporteren. Dat gebeurt in verschillende steden in Frankrijk, Engeland en Nederland. Jongeren krijgen hierin een belangrijke rol: zij gaan hun verhaal vertellen. De brugfunctie zal Van Leuven deze keer anders invullen, want de wensen en noden van de jongeren gaat hij vertalen in de taal van de beleidsmakers. En het model van Mechelen kopiëren? Dat kost tijd, visie en de nodige pedagogische skills. Het blijft maatwerk, zegt hij. De denklijnen worden buiten Mechelen alvast verder uitgezet.
Meer weten? Luister naar Platform JEP de podcast aflevering ‘Radicalisering? Zet eerst in op preventie’ via Soundcloud, Apple Podcast, Spotify of Google Podcast of kijk op ons YouTube-kanaal.
In 2023 is Platform JEP samengegaan met de ESS.